10-2290 CRvT
Beheerovereenkomst. Advies over renoveren pand in verband met liberalisering huurprijs. Geen maatregelen genomen tegen onrechtmatig gebruik van souterrainNu eigenaresse en de beherend makelaar elkaar tegenspreken welke investeringen in het pand zouden moeten worden gedaan om de huurprijs boven de liberalisatiegrens te doen uitkomen, is niet komen vast te staan dat de makelaar door middel van onjuiste advisering aan de eigenaresse de weg voor zijn medewerker heeft vrijgemaakt om de woning voor een betrekkelijk lage huurprijs te kunnen huren.Nu huurster en eigenaresse in onderhandeling waren over voortzetting van de huurovereenkomst inclusief souterrain, is niet onbegrijpelijk dat de makelaar niet tot ingebrekestelling of sommatie tot ontruiming vanwege onrechtmatig gebruik door de huurder is overgegaan. Download uitspraak (pdf)
De Centrale Raad van Toezicht geeft de volgende uitspraak in de zaak van:
Appellante/klaagster, wonende te L
tegen
beklaagde, destijds lid van de vereniging, thans aangesloten NVM Makelaar,gevestigde en kantoorhoudende te H,
1. Verloop van de procedure
1.1 Op 22 juli 2008 is tegen beklaagde een klacht ingediend bij de NVM die is doorgeleid aan de Raad van Toezicht Hilversum. De Raad van Toezicht heeft bij beslissing van 8 april 2009, verzonden op 20 april 2009, op die klacht beslist. In deze beslissing is de tegen beklaagde ingediende klacht ongegrond verklaard. Appellante is bij brief van 28 mei 2009 tijdig van deze beslissing in hoger beroep gekomen.
1.2 In haar brief van 16 augustus 2009 heeft appellante de gronden aangevoerd waarop haar hoger beroep is gebaseerd.
1.3 Beklaagde heeft in zijn verweerschrift van 6 oktober 2009 verweer gevoerd in hoger beroep.
1.4 Bij brief van 26 november 2009 heeft appellante nog producties in het geding gebracht.
1.5 De Centrale Raad van Toezicht heeft kennis genomen van de in eerste instantie tussen partijen gewisselde stukken en de beslissing van de Raad van Toezicht.
1.6 Ter zitting van 15 december 2009 van de Centrale Raad van Toezicht zijn verschenen:
– appellante in persoon;
– beklaagde in persoon, vergezeld van zijn medewerker de heer M.G.P. F.
De voorzitter heeft partijen medegedeeld dat wegens bijzondere omstandigheden bij de behandeling van de zaak een van de leden van de Centrale Raad, lid van de vereniging zijnde, niet aanwezig kon zijn, en dat hij verwijzende naar artikel 15 lid 4 van het Reglement Tuchtrechtspraak NVM heeft besloten de behandeling van de zaak doorgang te laten vinden. Partijen hebben verklaard daartegen geen bezwaar te hebben.
1.7 Partijen zijn door de Centrale Raad van Toezicht gehoord en hebben hun standpunten nader toegelicht.
2. De feiten
2.1 Als gesteld en erkend, dan wel niet of onvoldoende weersproken, alsmede op grond van de inhoud van de overgelegde bescheiden, voorzover niet betwist, staat het navolgende vast.
2.2 Op 4 april 2003 sluiten appellante en (het kantoor van) beklaagde een beheerovereenkomst met betrekking tot het object R-straat 132–134 – een winkelpand met drie bovenwoningen – en het kantoorpand gelegen aan het W nr 20 in A.
2.3 In 2005/2006 voeren appellante en beklaagde overleg over de door appellante gestelde vragen met betrekking tot de mogelijkheden om de woningen te renoveren indien deze door de huurders zouden worden verlaten, met het doel om daarna daarvoor een hogere huurprijs te kunnen bedingen.
2.4 In zijn e-mailbericht van 14 september 2006 aan appellante bericht beklaagde haar dat zij aanzienlijke bedragen zal moeten investeren om op basis van de voorgeschreven puntentelling een hoger niveau dan 142 punten te bereiken. Appellante neemt niet het besluit om te investeren.
2.5 Met ingang van 1 april 2007 huurt een medewerker van beklaagde één van de bovenwoningen. Voordat hij na het vertrek van de vorige huurder deze woning gaat bewonen worden daaraan enkele werkzaamheden uitgevoerd waarvan de kosten € 2.657,49 bedragen. In een e-mailbericht van 4 april 2007 van een medewerker van beklaagde aan appellante is van de uitgevoerde werkzaamheden en de daaraan verbonden kosten, begroot op € 2.312,46, opgave gedaan. Het standpunt van appellante dat de gemaakte kosten door de nieuwe huurder moeten worden gedragen, deelt beklaagde niet en hij brengt deze kosten dan ook niet in rekening bij de huurder. Vanaf 1 april 2007 betaalt deze een huur van € 600,– per maand.
2.6 Appellante verhuurt met ingang van 1 januari 2003 het kantoorpand gelegen aan het W nr 20 in A.. In het najaar van 2006 voert de huurster overleg met appellante over de opname van een koopoptie in de huurovereenkomst en de uitbreiding van de gehuurde ruimte met een souterrain. Daartoe heeft de huurster zich al op 1 augustus 2006 toegang verschaft en sindsdien maakt zij daarvan gebruik in strijd met de huurovereenkomst en zonder daarvoor een vergoeding te betalen. In het kader van de onderhandelingen die zijn gericht op een voortzetting van de huurovereenkomst bericht beklaagde bij brief van 14 december 2006 aan de huurster, dat de overeengekomen opzegtermijn van 12 maanden wordt teruggebracht naar 11 maanden waardoor de verhuurster tot 31 januari 2007 de gelegenheid heeft om de huurovereenkomst op te zeggen.
2.7 In zijn brief van 26 januari 2007 bericht beklaagde aan de huurster dat appellante bereid is om met ingang van 1 januari 2007 het souterrain te verhuren voor € 15.000,– exclusief BTW per jaar. Indien de huurster dat aanbod niet zou aanvaarden dan zou appellante blijkens de brief weliswaar de huurovereenkomst voortzetten maar verlangt zij van de huurster dat deze het souterrain op 1 februari 2007 leeg oplevert en zal appellante aanspraak maken op vergoeding van kosten in verband met het niet toegestane gebruik van het souterrain door de huurster gedurende de periode augustus 2006 tot 1 februari 2007. Beklaagde wijst er op dat de huurster de huurovereenkomst uiterlijk nog op 31 januari 2007 kan opzeggen indien zij deze niet zou willen voortzetten. De huurster zegt de huurovereenkomst op tegen 1 januari 2008.
2.8 Beklaagde zendt aan de huurster een factuur met betrekking tot het gebruik van het souterrain gedurende de periode 1 augustus 2006 tot 31 december 2007. Het gefactureerde bedrag van € 17.136,– voldoet de huurster niet. In januari 2008 roept appellante de door de huurster verstrekte bankgarantie in terzake waarvan de huurster appellante in een procedure betrekt. In deze procedure wordt appellante in het ongelijk gesteld.
2.9 Bij brief van 11 januari 2008 zegt appellante aan beklaagde de beheerovereenkomst op tegen 1 mei 2008.
3. De klacht
3.1 Appellante beperkt in hoger beroep haar klacht tot de navolgende twee onderdelen. Deze onderdelen, zoals deze door de Raad zijn samengevat, tegen welke samenvatting geen bezwaar is gemaakt, houden het navolgende in.
3.2 Appellante verwijt beklaagde dat deze een onjuist advies heeft gegeven ten aanzien van de renovatie van de woning aan de R-straat 132-II in A. met het oog op de liberalisering daarvan en het vervolgens realiseren van een hogere huurprijs. Appellante maakt beklaagde het verwijt dat zijn advies is ingegeven door het verlangen om voor zijn medewerker de mogelijkheid in het leven te roepen om de woning te huren voor de lage huurprijs van € 600,– per maand.
3.3 Appellante verwijt beklaagde voorts dat deze heeft verzuimd om de huurster van het kantoorpand gelegen aan het W. nr 20 in A. in gebreke te stellen naar aanleiding van het onrechtmatig gebruik van het in dit pand gelegen souterrain door de huurster.
4. Het hoger beroep
4.1 Appellante heeft in hoger beroep, samengevat en zakelijk weergegeven, het navolgende aangevoerd.
4.2 In 2005 en 2006 heeft appellante zowel mondeling als schriftelijk aan beklaagde meegedeeld dat zij, indien de huurders de door hen gehuurde woonruimtes zouden verlaten, wilde streven naar de zogenoemde liberalisering daarvan. Beklaagde heeft het onjuiste advies gegeven dat daartoe geen mogelijkheid zou bestaan. Daardoor is de medewerker van beklaagde in staat gesteld om met ingang van 1 april 2007 de woning aan de R-straat 132-II in A. te huren voor een bedrag van € 600,– per maand in plaats van een bedrag van mogelijk € 1.600,– per maand.
4.3 Uit een puntentelling die op 6 januari 2009 is opgesteld door de opvolgend beheerder volgt, dat de desbetreffende woning na het aanbrengen van dubbel glas 140 punten had. Daaruit kan worden afgeleid dat in april 2007 sprake was van een puntentotaal van 137 punten. Door op dat moment met een gering bedrag daarin te investeren, waartoe appellante bereid en in staat was, zou destijds de puntentelling met vijf punten hebben kunnen toenemen waardoor een aanzienlijke rendementsverbetering zou zijn opgetreden. De Raad van Toezicht heeft ten onrechte overwogen dat voor het streven naar liberalisering ingrijpende veranderingen moesten worden aangebracht en grote bedragen geïnvesteerd zouden moeten worden.
4.4 Beklaagde heeft met betrekking tot het onrechtmatig gebruik van het souterrain door de huurster van het kantoorpand aan het W. nr 20 in Amsterdam, verzuimd om de huurster in gebreke te stellen en een ontruimingsvordering in te stellen. Ten onrechte overweegt de Raad van Toezicht dat zeer aannemelijk is dat een brief met een ingebrekestelling is verzonden. Door het verzuim van beklaagde heeft appellante schade geleden tot een bedrag van € 17.136,– inclusief BTW.
5. Het verweer
5.1 Beklaagde heeft in hoger beroep, samengevat en zakelijk weergegeven, het navolgende aangevoerd.
5.2 Met appellante is meerdere malen overleg gevoerd over het doen van investeringen met het oog op de liberalisering van de woningen. Appellante was daartoe niet bereid omdat zij al aanzienlijke bedragen had geïnvesteerd in haar kantoorpand. De aan het kantoor van beklaagde verbonden medewerker F heeft op een van de Dienst Wonen van de gemeente A. afkomstige puntentelling, aantekeningen gemaakt met betrekking tot aan de woning aan te brengen verbeteringen zodat deze daarna op basis van eigen toewijzing verhuurd zou kunnen worden. Onjuist is de suggestie dat met het oog op het belang van de desbetreffende medewerker van beklaagde, appellante zou zijn afgehouden van haar streven tot liberalisatie. Anders dan appellante stelt zou een geringe investering niet hebben geleid tot een toename van het puntentotaal van vijf punten.
5.3 Appellante en de huurster van het kantoorpand voerden destijds overleg over de voortzetting van de huurovereenkomst en de mogelijke verkoop van het pand aan de huurster. Tijdens dit precaire overleg zou het instellen van een vordering tot ontruiming tot verstoring van het overleg hebben geleid.
6. Beoordeling van het geschil in hoger beroep
6.1 Door het hoger beroep ligt de klacht in volle omvang ter beoordeling aan de Centrale Raad van Toezicht voor. Artikel 92 van de statuten van de NVM die met ingang van 1 januari 2009 van kracht zijn, bepaalt dat ondermeer zaken met betrekking tot het tuchtrecht die aanhangig zijn op de dag voor het in werking treden van de gewijzigde statuten, worden afgehandeld overeenkomstig de op dat moment geldende regels en procedures door de toen daartoe bevoegde instanties. Aangezien de klacht tegen appellant is ingediend op 22 juli 2008 is de vóór 1 januari 2009 geldende regelgeving van de NVM van toepassing.
6.2 Uit het dossier blijkt dat tussen appellante en beklaagde overleg is gevoerd over de mogelijkheid om te komen tot liberalisering van het woonhuis aan de R-straat 132-II in A.. Appellante heeft ondermeer de vraag gesteld hoeveel punten er aan deze woning worden toegekend en welke renovatiewerkzaamheden zij moet laten uitvoeren om boven een puntentotaal van 142 te komen en welke kosten daarmee zouden zijn gemoeid. In zijn e-mailbericht van 14 september 2006 heeft beklaagde aan appellante meegedeeld dat het opwaarderen van het puntentotaal boven de grens van 142 niet zal meevallen en om dat doel te bereiken aanzienlijke kosten zullen moeten worden gemaakt. In dat verband heeft beklaagde aangevoerd dat dubbele beglazing, muurisolatie en dakisolatie zal moeten worden aangebracht en voorts de zolderkamers zullen moeten worden omgebouwd tot woonruimte voorzien van centrale verwarming, een wastafel en een douche. Blijkens dit e-mailbericht heeft beklaagde appellante echter ook nog gewezen op het door haar mogelijk te lopen risico dat een huurder zich tot de huurcommissie zou wenden en dan niet zou kunnen worden uitgesloten dat deze de huurprijs zou vaststellen op een bedrag lager dan € 500,– per maand.
6.3 Aan de hand van de inhoud van het dossier kan niet worden vastgesteld op grond van welke factoren of overwegingen door appellante is besloten om in de desbetreffende periode niet te investeren in de woning. Nu partijen elkaar op dit punt tegenspreken is in deze procedure niet komen vast te staan dat beklaagde door middel van onjuiste advisering aan appellante voor zijn medewerker de weg vrij heeft gemaakt om de woning te huren voor een bedrag van € 600,– per maand. Dit onderdeel van de klacht is ongegrond.
6.4 Het staat vast dat in december 2006 en januari 2007 is onderhandeld met de huurster van het kantoorpand aan het W. nr 20 in A. ondermeer over het aan de huurster te verhuren souterrain. Bij brief van 26 januari 2007 heeft beklaagde aan de huurster nog een laatste voorstel gedaan met betrekking tot de verhuur van het souterrain en voortzetting van de huurovereenkomst. In de brief is aan deze huurster al aangekondigd dat appellante zich genoodzaakt zou zien om aan de huurster kosten in rekening te brengen voor het oneigenlijk gebruik van het souterrain en van de huurster zou verlangen dat deze de desbetreffende ruimte op 1 februari 2007 leeg zou opleveren, indien tussen partijen geen overeenstemming zou worden bereikt. Gegeven de stand van zaken van de onderhandelingen op dat moment die van de zijde van appellante waren gericht op het streven naar voortzetting van de huurovereenkomst en verhuur van het souterrain aan de huurster, is niet onbegrijpelijk of onjuist dat in deze brief niet al een ingebrekestelling of sommatie is opgenomen.
6.5 Ter zitting van de Centrale Raad van Toezicht heeft appellante meegedeeld dat zij nauw betrokken is geweest bij het voeren van het overleg met de huurster. Noch uit het dossier, noch uit hetgeen door partijen in de processtukken is opgenomen kan worden opgemaakt waarom, nadat de huurster de huurovereenkomst had opgezegd, niet alsnog een actie is ingezet tegen de huurster tijdens de opzegtermijn. Mogelijk heeft daarbij een rol gespeeld het feit dat appellante, zoals zij heeft gesteld in haar brief van 22 februari 2009, vanaf februari 2007 met het makelaarskantoor B. uit A. op zoek is gegaan naar een andere huurster, en het feit dat door haar aan het einde van de opzegtermijn gebruik is gemaakt van de door de huurster verstrekte bankgarantie om daarmee het naar haar oordeel door de huurster verschuldigde bedrag voor het gebruik van het souterrain te incasseren. Onder de geschetste omstandigheden kan echter niet worden geoordeeld dat beklaagde ten aanzien van dit aspect van de uitvoering van de beheerovereenkomst tuchtrechtelijk laakbaar heeft gehandeld. Nu is gebleken dat door beklaagde geen ingebrekestelling is verzonden aan de huurster dient de beslissing van de Raad van Toezicht te worden gewijzigd, maar overigens te worden bekrachtigd aangezien de klachten ongegrond zijn.
6.6 Gelet op de inhoud van de statuten en het Reglement Tuchtrechtspraak NVM komt de Centrale Raad tot de volgende uitspraak.
7. Beslissing in hoger beroep
7.1 Bekrachtigt met wijziging van gronden de beslissing van 8 april 2009 van de Raad van Toezicht Amsterdam.
Aldus gewezen te Amersfoort op 15 december 2009 door mr. K.E. Mollema, voorzitter, mr. J.H. Dantuma, drs. A.P.Z. van der Houwen en F.J. van der Sluijs in aanwezigheid van en gehoord het advies van mr. J.A. van den Berg, secretaris en ondertekend op 20 april 2010.